Lakaam...bandera

lakaam r´e x´nimal li tenamit 

cho´ch 

 vár x´mýola joque 

na´q xat´quil x´kubal li ik lin nale´p

náye´q ja´kui´qin

INUP....Ceiba

chiisa li naáj ilebán´q  re lin tenamit kuan jun inup chi´naús nax ta´qsi

sursuq´il u´k leb´al sa choxa x´qe´b´al li mu mas chi´naus

MONJA BLANCA

chi´naus saquihix lin uutz´u´uj

re lin tenamit peepem in´ka nax´chal 

ix´chol re lin tenamit koban chi´nausil

uutz´u´uj re li q´iche´k´utan re li e´k´la

kap´saqihix ru uutz´u´uj lin tenamit.

PÓEMA A LA CIEBA

nim xk´uan qil uu´t mas  nim

li inup aan jun li che re lix nimal  lin tenamit

toj e´kla re li a´k k´utan 

nax ta´q si sa li choxa  lix rax ru sail  lix cho´ol 

xma´k ja´an nin k´ua´qlesi li k´uam

re xq´ebal lin chol re atina´k 

re nailan

 li k´ache  re li tenamit 

naxt´ie  lin tiu k´ua  chin k´awa juan 

nax´qe  q´e lix mu chian chal lix chool 

li k´a  q´u´q sa lix  so´q  xe´o 

 li inup riiqin  lix mu 

sax sa il lix k´aab´a

mak´ua ja´lan chi´q lix son 

chiru li ral na tiola chijunil li k´utan

LA PRIMAVERA BESARA

na´k lix tiemp li utz´u´uj  tu´tzuru

ti mil ti mil na vasun sa tian li quiche

li rah acki na tio la

chanchan li rak sib 

li cho´k tio chinu mek 

 saa  xb´en li  ko´k che 

tio k´in chiribal sa  lix´xa´q na six´sot 

li qeeqe ha re awril 

ru´bel li she tant´o 

chijunil ik o re chabilal qijutico k´ue la in limal xin  b´aanu 

lin sa jinal chimaak´a  li usilal 

 janak´quan  xt´iti´k lin  k´utan 

sin nak li chi koxlak

 li sajilal majun h´ua x´kuan 

 aniraj xat xmat q´e

POEMA A EL QUETZAL 

li  q´u´q xkutan  q´ilal lik´a sailal 

 nax jap re chi ten  aank

 lain tin tiabali dios sa lin h´aaba

 la at re ixmal lin temanit china us

 la chinausal ix rax k´a´q 

 jaan jun bichank nax tan lix xap´q

naa kin koxlaq baya´ q 

q´u´q  jaan tz´aa´q al li retalil li aawink

nak´uaj ha k´uabinkil mama  

lix chaabilal la k´uatin

EN MEDIO DEL PUERTO

sa lis k´ito´q hilomjuqub

riquin lix k´utan utz´u´uj

 tiokin chib´e´q sa  jukub

 sali nabail xbonol

na k´uil jun chinax k´aal 

k´oj k´o sa  lix tem

 lix na´q ru na len´tzu´un

k´ik´i  xtz´u malre 

mas nabal su´t naak´uil 

ut  nakuolak chiru rilbal

ink´aninaw lix na´q  ru

chijunil rax u´t kaq yojin

 sax xoti´k hilom jukub

 riquin  kutan utz´u´uj

na naj to li jukub

 re mas nabal sbonol 

 lin ma´t´q sa lin china aalil 

 yok´at chixi´q sa salso